April Fools'

μερικές σημειώσεις με αφορμή τη διαδήλωση της πρωταπριλιάς ενάντια στη σύνοδο των G20 στο Λονδίνο


1. Περίπου 95% των τραπεζικών και άλλων υπαλλήλων του κέντρου υπολογίζεται από τα βρετανικά μίντια πως πήγαν στις δουλειές τους "μεταμφιεσμένοι", χωρίς κοστούμι-γραββάτα-χαρτοφύλακα, μετά από προειδοποίηση του εμπορικού επιμελητηρίου, προκειμένου να αποφύγουν αντιπαραθέσεις με διαδηλωτές. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι μέχρι τώρα κανένας τραπεζίτης δεν έχει δεχτεί κάποια φυσική βία από διαδηλωτές ή άλλους, αν και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων καθημερινά βράζουν από θυμό με τα διάφορα μπόνους που εξασφάλισαν για τον εαυτό τους "άπληστοι" τραπεζίτες "εν μέσω οικονομικής κρίσης", καλώντας σε λαϊκή οργή εναντίον τους. Υποθέτω πως αν τα πράγματα χειροτερεύσουν για τον βρετανικό καπιταλισμό, δε θα διστάσει να ξεφορτωθεί μερικούς από δαύτους...

2. Στις δυο κεντρικές διαδηλώσεις της πρωταπριλιάς (Stop the war coalition από Trafalgar Square ως την αμερικάνικη πρεσβεία, και ΜΚΟ, αριστερά, αναρχικοί κ.α. στην Τράπεζα της Αγγλίας) μπορούμε να δούμε πως μέσα από δυο εντελώς διαφορετικές τακτικές η αστυνομία διατήρησε απόλυτα τον έλεγχο της κατάστασης.

Στην πρώτη περίπτωση υπήρξε απόλυτη συνεργασία με τους διοργανωτές, η αστυνομία παρείχε "συνοδεία" γύρω γύρω από το σώμα της διαδήλωσης, οδηγώντας την "καροτσάκι" μέχρι την πρεσβεία. Στην περίπτωση της τράπεζας, μιας και οι διοργανωτές δεν ζήτησαν την "συνεργασία της αστυνομίας ώστε να προστατεύσει το δικαίωμά τους να διαδηλώνουν σε μια ελεύθερη δημοκρατία" (δήλωση στο BBC του υπεύθυνου της Metropolitan Police για την επιχείρηση), η αστυνομία από την αρχή περικύκλωσε τους αρχικούς συγκεντρωμένους, διασπώντας τους σε 3-4 μεγάλες ομάδες. Συνολικά κατέβηκαν γύρω στους 4.000 διαδηλωτές ενώ η αστυνομία χρησιμοποίησε περίπου 5.500 γουρούνια, επίσης άλογα, σκυλιά, ελικόπτερα, αρκετές κλούβες και οχήματα (συνολικό κόστος των real-life αστυνομικών γυμνασίων: 7 εκ. λίρες). Στη συνέχεια απέκλεισε τα γύρω στενά, ενώ κύκλωσε και τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί έξω από τα αρχικά κορδόνια, αν και σε μερικές περιπτώσεις υπήρχε πάλι η δυνατότητα εξόδου από το κορδόνι (έστω και με σπρωξίδια). Με τον κόσμο καθηλωμένο και ξενερωμένο πλέον, οι μπάτσοι πραγματοποιούσαν μικροεπιθέσεις και συλλήψεις για αστείους λόγους (πχ threatening behaviour: απειλητική συμπεριφορά... κλπ), αρκετός κόσμος ξυλοκοπήθηκε, κι ακόμα χειρότερα ποδοπατήθηκε πάνω στον πανικό δεδομένης της έλλειψης χώρου και φυσικά κάθε αίσθησης συλλογικότητας.

Με τακτικές επιθέσεις και σπρωξίδια, το κυρίως σώμα των διαδηλωτών πιέστηκε προς την πλατεία μπροστά στην RBS (Royal Bank of Scotland). Όπου, μετά από λίγο, κι αφού η αστυνομία σταμάτησε τις επιθέσεις, σπάστηκαν τελετουργικά οι τζαμαρίες της RBS υπό τα φλας των δημοσιογράφων. Αν και είναι κάπως κατανοητό να παρουσιάζεται αυτό σαν νίκη των διαδηλωτών από μερίδα τους (κυρίως τους αναρχικούς), η πραγματικότητα είναι ότι η αστυνομία αν και είχε σαφώς τη δυνατότητα να αποτρέψει το σπάσιμο ή να συλλάβει τους συμμετέχοντες (μέχρι πριν λίγο πραγματοποιούσε συλλήψεις των πιο "νευρικών" μέσα από το πλήθος και "φυσικά" κανείς δεν αντιδρούσε), άφησε το γεγονός να εκτυλιχθεί. Πιθανώς αυτό έχει να κάνει με την μετέπειτα χρήση του, δηλαδή τη "δέσμευση" της Μητροπολιτικής Αστυνομίας στα μίντια ότι θα καταφέρει να συλλάβει τους σπάστες που "έθιξαν το γόητρό της" και τη δικαιολόγηση έτσι των εισβολών στις καταλήψεις και το climate camp και τις μετέπειτα επιθέσεις της που οδήγησαν μεταξύ άλλων και σε έναν νεκρό.

Γενικά αυτό το παιχνιδάκι αντιπαράθεσης με όρους μαγκιάς μεταξύ μιας πάνοπλης αστυνομίας και μερικών διαδηλωτών που ούτε είναι σε θέση και συνήθως ούτε επιθυμούν κιόλας να εμπλακούν μαζί της, υποδαυλίζεται σε απίθανο βαθμό από τα μίντια που μεταφράζουν κάθε διαδήλωση σε μια "πρόκληση για την αστυνομία". Ορατό αποτέλεσμα η σύγχυση και η φοβία "καθόδου στο δρόμο" για τον περισσότερο κόσμο.

3. Στα πλαίσια αυτά, το σπάσιμο της RBS αποτελεί χαρακτηριστική προσπάθεια ανταπόκρισης εκ μέρους των διαδηλωτών (ή κάποιων απ' αυτούς) στο παιχνίδι των μίντια και της αστυνομίας.

Προφανώς το ζήτημα μ' αυτές τις ενέργειες δε βρίσκεται τόσο σε πρακτικό επίπεδο (στην τελική κάθε καταστροφή δεν είναι παρά κατανάλωση), όσο σε συμβολικό, στην επίδειξη δηλαδή μιας συλλογικής βίας -ακόμα κι αν εκφράζεται μέσα από μεμονωμένα άτομα, στο ότι υπάρχει -έστω σε εμβρυακή μορφή- μια κοινότητα η οποία ορίζει για τον εαυτό της τι θα γίνει μ' αυτόν τον κόσμο της οικονομίας, κατακτά έδαφος κι επιβάλλει την βία της, τον έλεγχό της. Στο πέρασμά της, οφείλει να σαρώσει κάθε τι που την αποξενώνει από τον εαυτό της.

Πάμε στην περίπτωση της RBS: Ήταν ο κόσμος που κατέβασε τις τζαμαρίες σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι στην καταστολή (κι αυτό όχι στην αφηρημένη μορφή της αλλά απέναντι στην εντελώς υλική παρουσία υπέρμετρων αστυνομικών δυνάμεων γύρω από το πλήθος); ΟΧΙ. Είχε υπό τον έλεγχό του το έδαφος που "κατακτούσε" εκείνη τη στιγμή; ΟΧΙ. Υπήρχε στο περικυκλωμένο πλήθος κάποιου είδους συλλογικότητα που θα μπορούσε να αντισταθεί σε ενδεχόμενη επέλαση των μπάτσων; ΟΧΙ. Οι "σπάστες" αφέθηκαν στα χέρια της αστυνομίας και της "προστασίας" της παρουσίας των μίντια, όπως ακριβώς ολόκληρο το πλήθος. Στην ουσία ένα πλήθος "τουριστών" με προτεταγμένες τις φωτογραφικές, ο ορισμός του αποξενωμένου ατόμου δηλαδή, που δεν ενδιαφέρεται αν συλλαμβάνουν ή βαράνε τον διπλανό του παραπάνω απ' όσο αν θα το απαθανατίσει στην κάμερα. (Καθόλου περίεργο που οι μπάτσοι μετά τις γκλομπιές κυκλοφορούσαν άνετοι ανάμεσα στους διαδηλωτές, για να μισείς τους μπάτσους πάει να πει ότι έχεις και μια εμπιστοσύνη/υπευθυνότητα στον δίπλα σου, ότι μπορείτε να την παλέψετε χωρίς αστυνομία καταρχήν).


4. Μπορεί λοιπόν η "βία" να είναι "μη-βίαια"; Ναι, μπορεί. Όταν συρρικνώνεται σε έναν κενό συμβολισμό για τον οποίον η ευθύνη δε βαραίνει προσωπικά και συλλογικά τους φορείς της αλλά επαφίεται στο κράτος (αστυνομία-μίντια) με όλη την αηδιαστική ανωριμότητα της "πολιτικής ανυπακοής", δεν είναι πλέον σε θέση να υποστηρίξει και πόσο μάλλον να επικοινωνήσει οποιαδήποτε "προλεταριακή εξουσία" στους δρόμους καταρχήν. Το μόνο που αποτελεί τότε είναι διαφήμιση της καταστολής. Πρέπει να γίνει μια διάκριση μορφής και περιεχομένου, προκειμένου να εξορίσουμε μια για πάντα αυτήν την συμπλεγματική επιβίωση της τέχνης από τους δρόμους.


5. Τί θα μπορούσαν λοιπόν να κάνουν οι όσοι "σπάστες" βρέθηκαν στη διαδήλωση της πρωταπριλιάς (προφανώς δε θα ασχοληθούμε εδώ με ανθρώπους που είναι "μη-βίαιοι" απο άποψη, όταν εκ των πραγμάτων δεν είναι σε θέση να είναι "βίαιοι"); Χμμμ... να μη βρίσκονται εκεί ίσως; Και πού να βρίσκονται; Έλα ντε... Γεγονός είναι ότι όσο δεν εμφανίζεται κάποια ουσιαστική άρνηση στον καπιταλισμό, η αναπαράστασή της θα βρίσκεται στο επίκεντρο, στα περιθώρια του οποίου πάντως μπορούν να ξεφυτρώσουν διάφορες όμορφες καταστάσεις.


Οι συμπλοκές της Poultry και της Queen Victoria road (αργότερα σπάστηκε εκεί και η HSBC) για παράδειγμα, όπου (μάλλον όχι συνηθισμένο για τα αγγλικά δεδομένα) πήραμε πίσω δυο συλληφθέντες απ' τα χέρια της Metropolitan Police, και οι διάφορες μικροσυγκρούσεις που εκτυλίχθηκαν γύρω από τη διαδήλωση, και με κόσμο που τουλάχιστον απ' την εμφάνιση και τη συμπεριφορά στο δρόμο δεν παρέπεμπε στον κλασσικό "ακτιβιστή", τα γουρούνια που ματώσαν και αυτά που αποσύρθηκαν τραυματισμένα, μάλλον παίζουν πολύ σπουδαιότερο ρόλο στην αυτοπεποίθηση και τη δυναμική του κόσμου στους δρόμους, απ' ότι τα διάφορα καρναβαλικά θεατρικά "βίαια" ή "μη-βίαια".

(η φωτό από το πρακτορείο Act For Freedom)